Mostki termiczne, a wadliwy montaż okien

Mostkami cieplnymi albo mostkami termicznymi nazywamy w budownictwie negatywne zjawisko polegające na istnieniu miejsc w przegrodzie cieplnej budynku, których przewodnictwo cieplne jest większe niż przegrody. Rozróżniamy dwa główne typy mostków termicznych, mostki punktowe występujące w niewielkim obszarze oraz mostki liniowe. Klasycznym mostkiem punktowym będzie przebicie termoizolacji. Mostki liniowe powstają najczęściej gdy na pewnym obszarze brakuje termoizolacji, (brak ciągłości warstwy termoizolacji) albo warstwa termoizolacji ma różną grubość.

Jednym z miejsc częstego występowania zarówno punktowych, jak i liniowych mostków termicznych (cieplnych) jest oścież okienna, a w szczególności obręb szczeliny dylatacyjnej wokół okna. Przyczyn powstawania mostków termicznych w tej części przegród może być co najmniej kilka:

• Różna rozszerzalność cieplna stykających się materiałów.
• Nieodpowiednia do stosowanego materiału uszczelniającego szerokość szczeliny dylatacyjnej.
• Nieoczyszczone lub źle oczyszczone podłoże.
• Aplikacja uszczelnień w nieodpowiedniej temperaturze.
• Dyfuzja pary wodnej przez element złącza.
• Brak ciągłości warstwy termoizolacyjnej wynikający z braku staranności wykonania.

Wyobraźcie sobie okno PVC wykonane z profili białych oraz w modnym ostatnio kolorze antracytu. W tych samych warunkach operacji słonecznej profil biały nagrzeje się do temperatury około +40°C, antracytowy do 75°C, co spowoduje różny przyrost długości kształtowników oraz całkowicie inną wartość występujących w nich naprężeń. Odkształcalność znajdującego się pomiędzy oknem, a murem ościeży szczeliwa silikonowego, akrylowego albo poliuretanowego mieści się w granicach od 10% do 30%, co często prowadzi do zerwania ciągłości połączeń. Warstwa termoizolacji pod wpływem zmian długości profili może odspoić się bądź to od muru, bądź od kształtownika okiennego i… mamy mostek cieplny. Podobny skutek przyniesie aplikacja uszczelnienia termoizolacyjnego do szczelin o niewłaściwych wymiarach, zbyt szerokich lub zbyt wąskich dla zastosowanego rodzaju uszczelniacza.

Przyjmuje się, że temperatura zimowa w budownictwie wynosi +5°C. W temperaturach niższych, na konstrukcji budynku może pojawiać się niewidoczna cienka powłoka lodu. Wykonywanie uszczelnień w takich warunkach stwarza zagrożenie, że materiał izolacyjny nie zwiąże się z podłożem a jedynie z warstwą zamarzniętej wody, która w cieplejszym okresie zaniknie. Pomiędzy warstwą utwardzonej termoizolacji, a ościeżą powstaną szczeliny włosowate, a przy okazji mostki cieplne. Podobny efekt przynosi wykonywanie uszczelnień na podłożu nieoczyszczonym. Drobiny kurzu budowlanego pozostające na ścianach ościeży skutecznie ograniczają adhezję, czego ostatecznym skutkiem również jest powstawanie mostków termicznych. Kto nie wierzy, niech spróbuje przykleić do nieoczyszczonej podłogi zwykły kawałek taśmy samoprzylepnej i sprawdzi jak trwałe będzie to połączenie.

Kolejną przyczyną powstawania mostków jest dyfuzja pary wodnej z powietrza w pomieszczeniach na zewnątrz przez warstwę termoizolacji złącza. Wiesław Dybał w artykule pod tytułem „Liniowe mostki cieplne” opisuje to zjawisko w następujący sposób: „W okresie zimowym ciśnienie cząstkowe pary wewnątrz pomieszczenia przy temperaturze +20 ºC i wilgotności względnej 50% wynosi 15,85 hPa, na zewnątrz mamy temperaturę –15 ºC i wilgotność względną wynoszącą ok. 90%, a odpowiadające im ciśnienie cząstkowe pary wynosi 1,49 hPa. Natura dąży do równowagi tych ciśnień, a więc mamy parcie na powierzchnię wewnętrzną połączenia. Wilgotne, ciepłe powietrze z pomieszczenia, przechodząc przez szczelinę, ulega ochłodzeniu i dochodzi do wykroplenia się pary wodnej. Jeżeli dopływ pary wodnej będzie większy od odpływu na stronę zewnętrzną, to wykroplona woda zacznie zalegać w połączeniu. Nastąpi to wtedy, gdy opór dyfuzyjny uszczelnienia zewnętrznego będzie większy od oporu dyfuzyjnego uszczelnienia wewnętrznego. Stosowanie materiałów o dużym oporze dyfuzyjnym od strony zewnętrznej prowadzi do zalegania kondensatu i degradacji połączenia”

Eliminując błędy montażu okien przy okazji eliminujemy przyczyny powstawania liniowych mostków termicznych o czym warto pamiętać jeszcze zanim zainstalujemy okna w domu lub mieszkaniu.